Back to top

Bas-reliëf van albast ingelijst in hout achter glas, Verheerlijking van Onze-Lieve-Vrouw met kind (Maria met kind), bas-reliëf (17de eeuw)

Titel Bas-reliëf van albast ingelijst in hout achter glas, Verheerlijking van Onze-Lieve-Vrouw met kind (Maria met kind)
Objectnaam bas-reliëf
Objectnummer VI.O.0007
Beschrijving Uit de late zestiende eeuw dateert een bijna onbekend albast in halfreliëf dat aan de bovenzijde helaas ingekort werd. Het stelt centraal de Verheerlijking van O.-L.-Vrouw met het Kind in de armen voor. De langgerekte Maria Immaculata met wapperend kleed en lange haren, werd door de beeldhouwer centraal in een welige wolkenhemel geplaatst. Zij staat op een maansikkel, symbool van de kuisheid en vertrappelt met haar linkervoet een geklauwde draak, die soms de vorm heeft van een halfwezen met de kop van een vrouw en het lijf van een serpent. Conform aan Jahwehs vervloeking na de zondeval en Zijn voorspelling dat een vrouw de kop van dit ongedierte zal verpletteren, karakteriseert dit motief de rol van Maria in het heilswerk van de Nieuwe Eva. De maansikkel onder haar voeten ontleent haar licht aan de zon. Rondom de Moeder Gods bevinden er zich een achttal gevleugelde engelen. De twee onderste houden het wapperend kleed van Maria vast en vergezellen of begeleiden haar tevens als vorstin naar de hemel. Naar boven toe zijn twee andere, hoornblazende engelen in de opstelling geplaatst. Bovenaan houden twee engelen een deels afgebroken kroon boven het hoofd van O.-L.-Vrouw vast. In originele, gave toestand was deze kroon waarschijnlijk versierd met twaalf sterren. De vlucht van de Apocalyptische Vrouw verwijst naar Maria’s opname in de hemelVolgens een der visioenen van Sint- Jan, verscheen deze Vrouw aan het firmament “bekleed met de zon, de maan aan haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren” (Ap. 21). Alhoewel niet meer merkbaar, was deze sculptuur in half- verheven beeldhouwwerk deels verguld. Er zijn geen merktekens of initialen aangebracht, maar het reliëf werd hoogstwaarschijnlijk eveneens in Mechelen vervaardigd. Deze stad was vooral gedurende de zestiende eeuw niet alleen een zeer belangrijk centrum van gepolychromeerd houtsculptuur. In de Dijlestad werden bovendien ook honderden kleine tot iets grotere reliëfs in albast gesneden die tot op heden in belangrijke Europese musea en privé- collecties bewaard bleven. De produktie van deze meestal rechthoekige, soms ruitvormige en zelden zelfs ronde albasten beslaat ongeveer drie vierden van de zestiende en het eerste kwart van de daarop volgende eeuw. Ze ontstaat ca. 1535 en neemt een einde uit bij het ontluiken van de Barokstijl ca. 1630. De ikonografische thema’s betreffen overwegend het leven van Christus alsook thema’s uit het Oude Testament. Niet alleen devotiereliëfs werden in deze zachte ietwat doorschijnende en geaderde steensoort vervaardigd, maar tevens albasten met mythologische taferelen, allegoriën en historische figuren. De beeldsnijders inspireerden hun werk op prenten die misschien van het ene naar het andere plaatselijk atelier uitgewisseld werden. Er komen immers meermaals identische of verwante voorstellingen voor. De reliëfs zijn in vele gevallen onderaan voorzien van monogrammen, die in goudverf rond een huismerk aangebracht zijn en waarvan er intussen tientallen via archiefonderzoek geïdentificeerd konden worden. De “stoffeerder” legde tot slot de laatste hand aan het werk. Hij omrande het contour of de omtreklijnen der figuren en de architectonische elementen met gouden lijntjes en bracht tenslotte bloemornamenten en stippen aan in goudverf. De albasten werden op een eikehouten plakje gelijmd en voorzien van een geprofileerde boord. Daarbinnen komen opgelijmd ingestempeld verguld papierdeeg, vruchtensnoeren en linten in Florisstijl of hybriede hermenfiguren voor. Omwille van de verlijming op hout, vertonen albasten helaas in de meeste gevallen meerdere scheuren. In dit geval is de dunne albaststeen eveneens om vele plaatsen gebarsten. Zeldzamer zijn de grotere reliëfs die in een monumentale lijst of een huisretabel geplaatst werden. Deze hebben de vorm van een miniatuuraltaar met architraaf, zuilen of pijlers en een bekroning.
Type Objecten
Datering 1551 (circa) - 1600 (circa)
Periode 17de eeuw
Afmetingen (bas-reliëf) hoogte () 41 cm, breedte () 28.5 cm, diepte (circa) 5 cm, (lijst) hoogte 56.2 cm, breedte 44.4 cm, diepte 11.4 cm
Details Open beschrijving op
 
Collectie: Musea Brugge - Gruuthuse

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.

We vragen je e-mailadres om je een antwoord te kunnen bezorgen.